Direnç Nedir?

Direnç nedir, Mukavemet bir etkiye karşı koyma, dayanma gücü. Fizik Terimi bir nesnenin elektrik akımına karşı durma özelliği.

Elektrik devrelerinde direnç, bir iletken üzerinden geçen elektrik akımının karşılaştığı zorlanmadır. Mekanik sistemlerdeki sürtünmeye benzer özellikler gösterir. Direncin birimi Ohm (Ω)’dur. Denklemlerde R harfi ile gösterilir. Elektronik devrelerde direncin sembolü 2 farklı şekilde gösterilebilir.

Direnç Ne İşe Yarar – Görevi Nedir
Dirençler, elektrikli devrelerde akımı sınırlayarak belli bir değerde tutmaya yarayan elemandır. Bunun haricinde hassas devre elemanlarının üzerlerinden yüksek akım geçmesini önlerler, besleme gerilimini ve akımı bölmek için de kullanılırlar. Farklı tipteki bazı dirençler ( LDR, NTC, PTC gibi ), pasif sensör görevi görerek dış ortamdaki fiziksel değişimleri kontrol edebilirler. Ayrıca dirençlerin üzerlerine düşen akım değeri yükseldikçe ısınması kaçınılmazdır.

Direnç Nerede Kullanılır
Çeşitlerine göre dirençlerin farklı kullanım alanları vardır. Direnç, yukarıda da belirttiğim görevleri sebebiyle neredeyse tüm elektronik devrelerde bulunmaktadır. Fakat kullanım alanlarına göre diğer tipteki dirençler farklı görevlerde de kullanılırlar. Potansiyometre gibi ayarlı dirençler, dimmer devresi gibi çıkış sinyalini kontrol etmek istediğimiz devrelerde sıklıkla kullanılırlar. LDR tipi dirençler, üzerlerine düşen ışık şiddetine göre davranan bir sensör görevi görürler; ışığa duyarlı devrelerde kullanılırlar. NTC-PTC termistörleri ise üzerlerine uygulanan ısıya göre davrandıklarından dolayı yine bir sensör görevi görerek ısıya duyarlı devrelerde kullanılırlar.

Ohm Yasası
Ohm yasası elektrik devlerini analiz etmek için en temel yasadır. Ohm yasası bir iletkenin herhangi bir noktasında geçen akım, direnç ve gerilim arasındaki ilişkiyi koyar. Ohm yasasında kullanılan temel değişkenler üç tanedir.

Gerilim (V)
Akım (I)
Direnç (R)
Bu üç değişken üzerinden bir elektrik akımı döngüsü analiz edilebilir. Ohm kanunu elektrik açısından çok temel bir kanundur. Bu konunu iyi kavramış olmak bize birçok temel hesaplamayı yapmak için olanak sağlar.

Ohm Yasası Formülü
Ohm yasasının temel bir formülü vardır: V = IR

Bu formül üç şekilde ifade edilebilir:

V = IR
I = V / R
R = G / Ç
Formülden çıkan sonuç kısaca şöyledir: İletken üzerindeki bir noktadan geçen akım, o nokta çevresindeki gerilime ve dirence bağlıdır. Gerilim (potansiyel fark) dirence bölünürse akım elde edilir.

Akım (I) amper ile ölçülür. Gerilim ya da potansiyel fark (V) volt ile ölçülür. Bazen gerilime voltaj dendiğini de görürüz. Direnç (R) ise ohm ile ifade edilir.

Ohm yasası elektrik devresinin tamamı, bir bölgesi ya da bir noktası için kullanılabilir. Eşitlik her durumda sağlanacaktır. Önemli olan ohm yasasının kullanılacağı bölgede toplam gerilim ve toplam direnci ele almaktır.

Ohm kanunu soruları akımın, direncin ya da gerilimin istendiği farklı şekillerde karşımıza çıkabilir. Bütün bu soru tiplerinde elimizde olan iki bilgiden diğer üçüncüsünü bulmak esastır. Soruda bizden istenileni doğru bulmak için ise devreyi bilmek gerekir. Bunun için paralel ve seri bağlı gibi temel akım kavramlarının bilinmesi gerekir.

Direnç Hesaplama
Bir elektrik devresinde direnç değeri Ohm Yasası sayesinde hesaplanır. İki uçlu bir devre elemanının direnci, üzerindeki gerilimin (V), eleman üzerinden geçen akıma (I) bölümü ile hesaplanır.